tác giả: Nguyễn Thị Lanh)

Biện pháp 1: Phân công giáo viên phù hợp Phân công bố trí giáo viên, đó là việc phân công giáo viên phụ trách lớp và các nhiệm vụ của nhà trường. Nếu phân công hợp lý sẽ phát huy tối đa tiềm năng của giáo viên. Ngược lại phân công bố trí không hợp lý sẽ làm giảm chất lượng cá nhân, ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục chung của nhà trường. Do vậy cần bố trí đúng người đúng việc. Việc phân công, sắp xếp bộ máy đòi hỏi thể hiện tính dân chủ và tinh thần trách nhiệm cao. Khi phân công bố trí cần đảm bảo các yêu cầu: - Phù hợp với trình độ đào tạo và năng lực của từng người. - Tuân thủ định mức lao động của nhà nước quy định về quyền hạn và nhiệm vụ của giáo viên. - Đảm bảo tính kế thừa để ổn định lâu dài. Để sử dụng và bố trí hợp lý đội ngũ giáo viên, Ban giám hiệu trường Tiểu học Nghĩa Hưng đã tiến hành một số công việc sau: - Lựa chọn giáo viên có năng lực chuyên môn, phẩm chất đạo đức tốt, gương mẫu, có kinh nghiệm giảng dạy và có uy tín để cử làm tổ trưởng chuyên môn, thư ký hội đồng. - Phân công giáo viên chủ nhiệm hợp lý các lớp, đặc biệt lưu ý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp 1 và lớp 5 phải là những giáo viên có trình độ năng lực sư phạm vững vàng, có tinh thần trách nhiệm cao, có kinh nghiệm trong giảng dạy. - Lựa chọn những giáo viên tâm huyết, có chuyên môn vững vàng để phụ trách các Câu lạc bộ như: Câu lạc bộ Trạng Nguyên Tiếng Việt, Câu lạc bộ Toán, Câu lạc bộ Tiếng Anh; Câu lạc bộ Stem, Câu lạc bộ Thể dục thể thao; Câu lạc bộ Tiếng Anh, Câu lạc bộ Mĩ thuật, Câu lạc bộ Âm nhạc,... Khi phân công chuyên môn luôn chú ý tới yêu cầu, nguyện vọng và hoàn cảnh của giáo viên, sự thống nhất trong nhóm tổ chuyên môn về đánh giá năng lực thực tế của giáo viên ở năm học trước. Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch chuyên môn cho đội ngũ Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên là một trong những biện pháp quan trọng giúp nâng cao năng lực chuyên môn của giáo viên, đảm bảo chất lượng giáo dục và đáp ứng được yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông 2018. Dưới đây là một số bước để xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên: Cần tiến hành đánh giá nhu cầu bồi dưỡng chuyên môn của đội ngũ giáo viên bằng cách phân tích tình hình giáo dục tại trường, điểm mạnh và điểm yếu của giáo viên trong quá trình giảng dạy và cập nhật kiến thức mới. Dựa trên nhu cầu đánh giá, xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn, lựa chọn nội dung bồi dưỡng phù hợp nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, giúp giáo viên có thể áp dụng vào quá trình giảng dạy một cách hiệu quả. Xác định phương pháp và hình thức phù hợp. Lựa chọn đội ngũ giáo viên có trình độ, kinh nghiệm và năng lực giảng dạy tốt để đảm nhiệm vai trò báo cáo viên. Tổ chức các hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo quy định. Trong buổi họp hội đồng của tuần 1 hàng tháng, Bam giám hiệu đánh giá công tác chuyên môn của tháng trước và đưa ra kế hoạch hoạt động chuyên môn của tháng trên cơ sở báo cáo cũng như nhu cầu của các tổ chuyên môn. Tuần 2 sinh hoạt chuyên môn chung cả trường, tuần 4 sinh hoạt chuyên môn theo tổ chuyên môn. Lập kế hoạch bồi dưỡng theo chuyên đề: Đây là hình thức thiết thực nhằm nâng cao chất lượng công tác chuyên môn, đồng thời tạo điều kiện cho giáo viên được giao lưu học hỏi, qua đó trao đổi, thảo luận, phát huy trí tuệ tập thể, thống nhất phương pháp giảng dạy theo tinh thần đổi mới, phù hợp với trình độ nhận thức của học sinh tiểu học. Chuyên đề tiêu biểu trong năm học 2023-2024 nhà trường đã thực hiện là “Dạy học song ngữ Toán –Tiếng Anh”, “Bài học Stem”, “Đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học, vận dụng các kĩ thuật dạy học”,.. Các hoạt động trong kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn được phân bổ đều trong suốt thời gian từ tháng 8/2023 đến tháng 5/2024, đảm bảo tính liên tục và đồng đều giữa các hoạt động. Đồng thời, các hoạt động được đánh giá và đo lường hiệu quả để đưa ra những điều chỉnh và cải tiến phù hợp trong tương lai. Biện pháp 3: Đa dạng hoá các nội dung bồi dưỡng chuyên môn Năng lực sư phạm bao gồm năng lực tổ chức quá trình dạy học và năng lực tổ chức quá trình giáo dục. Cần tập trung bồi dưỡng những nội dung sau: + Bồi dưỡng năng lực thiết kế kế hoạch dạy học. Thường xuyên cung cấp cho giáo viên những điều chỉnh hoặc đổi mới nội dung phương pháp giáo dục. Trong năm học 2023-2024, nhà trường có 100% giáo viên soạn giáo án bằng máy vi tính và sử dụng giáo án điện tử và sử dụng hồ sơ điện tử trên onedriver rất thuận tiện cho việc lưu giữ, chỉnh sửa nội dung thiết kế giáo án để giảng dạy cho phù hợp với từng đối tượng học sinh. + Bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động tập thể, năng lực thuyết phục cảm hóa học sinh, công tác chủ nhiệm lớp. + Bồi dưỡng kỹ năng xử lý các tình huống sư phạm thường xuyên cho giáo viên qua các tiết dự giờ thăm lớp. + Bồi dưỡng các kĩ thuật dạy học phát huy năng lực phẩm chất của học sinh + Khuyến khích giáo viên đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học, thường xuyên quan tâm, tư vấn cho giáo viên về cách soạn bài, cách thực hiện bài giảng trên giáo án điện tử đạt hiệu quả. Trong năm học, nhà trường luôn đổi mới phương pháp dạy học, sinh hoạt chuyên môn theo hướng phát triển năng lực người học giúp học sinh thích thú với việc học, phát huy tính tích cực, chủ động trong học tập. Qua việc được thực hành, các em thể hiện sự chủ động trong học tập, từ đó phát huy tính sáng tạo, năng lực của mình, vận dụng kiến thức đã học để áp dụng vào thực tiễn. Cũng qua từng chuyên đề dạy học là cơ hội để giáo viên tự tìm hiểu, bồi dưỡng để tiếp cận chuẩn bị tốt cho chương trình giáo dục phổ thông mới. Biện pháp 4: Tăng cường sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học Sinh hoạt chuyên môn là hoạt động nhằm bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, năng lực sư phạm cho giáo viên. Sinh hoạt chuyên môn cũng góp phần tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình giảng dạy. Mặt khác, sinh hoạt chuyên môn còn tạo điều kiện cho giáo viên được giao lưu học tập lẫn nhau, trao đổi kinh nghiệm về những cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả nhằm góp phần đẩy mạnh phong trào thi đua “Dạy tốt - Học tốt”, đồng thời qua đó tạo được sự thống nhất trong thực hiện quy chế chuyên môn. Sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học là một hoạt động quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập tại trường tiểu học. Hoạt động dự giờ và chia sẻ tiết dạy của giáo viên theo định hướng nghiên cứu bài học ta có thể thực hiện theo các bước sau: + Bước 1. Chuẩn bị bài dạy minh họa - GV tự nguyện đăng ký hoặc cán bộ quản lý/tổ trưởng chuyên môn phân công GV dạy minh họa. Thời gian đầu, nên khuyến khích các GV có khả năng hay tổ trưởng chuyên môn xung phong chuẩn bị bài dạy minh họa. - GV dạy minh họa và nhóm GV trong tổ chuyên môn cùng nhau thiết kế, trao đổi, đầu tư thời gian để chuẩn bị bài học nhưng GV dạy minh họa phải là người quyết định cuối cùng về bài dạy. Sinh hoạt chuyên môn bước 1 Sinh hoạt chuyên môn bước 1 + Bước 2. Dạy minh họa và dự giờ: Tổ chức dạy minh họa và dự giờ là một khâu quan trọng trong buổi SHCM - Dạy minh họa: Yêu cầu đối với GV là không được dạy trước khi dạy minh họa; lớp học để dạy minh họa cần có đủ không gian, bàn ghế được kê thuận tiện cho người dự dễ dàng quan sát các hoạt động học tập của HS. - Thời lượng một tiết dạy minh họa không nên kéo dài vì sẽ làm ảnh hưởng đến tâm lí học tập của HS. - Dự giờ: Tùy quy mô tổ chức SHCM theo toàn trường hay theo tổ- nhóm, cán bộ quản lý cùng tham gia dự giờ với các GV (lưu ý: số người dự giờ không quá đông, làm ảnh hưởng chất lượng SHCM); Dự giờ minh họa đòi hỏi sự tập trung cao độ của các GV. Vị trí quan sát của người dự giờ rất quan trọng. Muốn có thông tin chính xác về việc học của HS người dự giờ cần chọn vị trí quan sát thích hợp để quan sát tốt nét mặt, cử chỉ và hành động, thao tác, sản phẩm của HS. Người dự giờ quan sát, nghe, nhìn, suy nghĩ và ghi chép diễn biến hoạt động của HS trong giờ học hay những biểu hiện tâm lý của HS thể hiện trong các hoạt động/tình huống cụ thể mà không bị bỏ sót khi quan sát. Người dự giờ cần tập trung cho việc quan sát HS, hạn chế ghi chép đặc biệt là không nên ghi chép tiến trình, nội dung kiến thức, lời nói của GV….; Người dự có thể chụp ảnh hoặc quay phim các hoạt động dạy và học của GV và HS trong các tình huống nhưng không làm ảnh hưởng đến giờ học. Người dự giờ có thể ghi chép/ghi âm những câu hỏi của GV và câu trả lời của HS, quan sát thái độ của HS, các biểu hiện trên nét mặt khi thực hiện nhiệm vụ, kết quả sản phẩm ... Từ đó suy nghĩ, phân tích tìm nguyên nhân và đưa ra giải pháp tích cực hơn; Người dự giờ quan sát cách sử dụng các phương pháp, kỹ thuật dạy học mới của GV, những đồ dùng dạy học và ngữ liệu/nội dung được điều chỉnh có tác động, ảnh hưởng đến kết quả học tập của học tập của HS như thế nào; Quan sát những biểu hiện qua nét mặt, thái độ, hành vi, mối quan hệ tương tác giữa HS - GV, HS - HS. Người dự giờ luôn phải đặt câu hỏi cho mình là "HS học được gì? HS có hứng thú không? Vì sao có? Vì sao không? HS có biểu hiện như thế nào? Hoạt động nhóm có thực sự đảm bảo cơ hội cho HS tham gia? Có HS nào bị bỏ quên không?..." Sinh hoạt chuyên môn bước 2 Sinh hoạt chuyên môn bước 2 + Bước 3. Thảo luận sau dự giờ - Đây là hoạt động trọng tâm, có ý nghĩa quyết định đến chất lượng và hiệu quả của buổi SHCM. Để đạt được mục đích của buổi thảo luận, những người tham dự cần tham gia tích cực và chia sẻ ý kiến với tinh thần học hỏi, lắng nghe. - Địa điểm thảo luận cần đủ rộng, đủ chỗ ngồi cho người tham dự. Nếu có các phương tiện hỗ trợ như máy tính, máy chiếu. Cần sắp xếp bàn ghế để người tham dự ngồi đối diện với nhau, tạo điều kiện dễ dàng cho việc trao đổi ý kiến đồng thời làm cho bầu không khí thảo luận thân thiện, gần gũi. Chia sẻ sau dự giờ - Trong khi thảo luận vai trò của người chủ trì hết sức quan trọng. Người chủ trì không chỉ có khả năng chuyên môn mà còn có năng lực tổ chức, nhanh, nhạy, linh hoạt xử lý các tình huồng để điều hành, dẫn dắt buổi SHCM đi đúng hướng, đúng trọng tâm, đạt hiệu quả và tạo được bầu không khí thân thiện, cở mở, gắn bó giữa các thành viên trong nhà trường. Người chủ trì có thể gợi ý thảo luận khi cần thiết: Những điều mình học được qua bài dạy minh họa? Những khó khăn của HS gặp phải trong giờ học? Mô tả những hiện tượng quan sát được, những biểu hiện cụ thể của HS như: vẻ mặt, thái độ, hoạt động, sản phẩm ... Nguyên nhân của những khó khăn? Giải pháp khắc phục những khó khăn? Bài học có gì mới/ sáng tạo so với sách giáo khoa, sách GV, điều này được thể hiện qua kết quả học tập của HS như thế nào? Các nội dung/hoạt động học tập có phù hợp với khả năng nhận thức của HS không? (đủ thời gian học, dễ hiểu, thu hút sự tham gia của HS) HS được quan tâm/hỗ trợ như thế nào? (HS tích cực, HS yếu kém, HS bị "bỏ quên"...) HS có cơ hội liên hệ kiến thức đã biết để hình thành kiến thức mới như thế nào? Người chủ trì có thể gợi ý thảo luận khi cần thiết: Các em HS có cơ hội giúp đỡ nhau trong học tập không? Nếu có thì đó là trường hợp HS nào?........... Khi thảo luận cần lưu ý tập trung vào giải quyết các vấn đề nêu trên. Để đảm bảo không khí buổi SHCM thân thiện, cở mở, không căng thẳng nặng nề, người chủ trì cần tích cực và khéo léo hướng buổi thảo luận đi đúng trọng tâm, đạt được mục đích, không nên để người dự xoi mói, chỉ trích hạn chế của GV dạy minh họa. Người dự cần căn cứ vào mục tiêu của bài học để đưa ra các giải pháp giúp người dạy khắc phục những hạn chế nhằm tạo cơ hội cho tất cả các HS đều được tham gia học tập, tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả. - Mỗi người dự tự tìm ra những yếu tố tích cực, suy nghĩ xem mình đã học được gì từ bài học minh họa này, rút kinh nghiệm, học hỏi từ những các vấn đề đồng nghiệp gặp phải. Người dự chỉ ra thực tế việc học của học sinh mà GV dạy minh họa có thể không nhìn thấy vì chưa bao quát hết được (không nghe rõ, không nhìn thấy, ít chú ý, không cảm nhận được…). - Không áp đặt ý kiến, kinh nghiệm chủ quan cá nhân, quá chú trọng đến các quy định truyền thống của một giờ dạy. Khi đưa ra nhận xét, người dự không nên sử dụng những câu nói: “Nếu là tôi, tôi sẽ …” hoặc “tóm lại, chúng ta cần/ cách tốt nhất là …”. Thay vào đó là các chia sẻ chân thành dựa trên những suy ngẫm rộng mở về thực tế việc học của sinh: Tôi nhận thấy em HS (thời điểm...)... như thế...điều đó chứng tỏ... - Lý do dẫn đến việc em đó như vậy là... Vậy chúng ta có thể làm thế này... Hoặc: Tôi đã học được những điều từ tình huống học tập của HS này... bởi vì... - Người dự cần đặt mình vào vị trí của người thực hiện giờ học để chia sẻ những khó khăn và những kết quả của giờ học. Đặc biệt là không đánh giá GV, không xếp loại giờ học. Trong quá trình thảo luận các GV sẽ đưa ra rất nhiều giải pháp khác nhau, tuy nhiên mỗi GV sẽ tự suy nghĩ và lựa chọn giải pháp phù hợp với HS và điều kiện học tập của lớp mình. + Bước 4. Vận dụng vào giảng dạy Giáo viên linh hoạt vận dụng vào giảng dạy với thực tế học sinh của lớp mình sao cho đạt được hiệu quả cao nhất. Tóm lại, tổ chức một buổi sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học không chỉ giúp các giáo viên nâng cao năng lực chuyên môn mà còn tạo sự gắn kết và hợp tác giữa các giáo viên trong trường học. Ta cần lên kế hoạch cụ thể, chuẩn bị nội dung và thực hiện buổi sinh hoạt một cách chủ động và hiệu quả. Sau đó, hãy đánh giá kết quả và cải thiện chất lượng các buổi sinh hoạt chuyên môn tiếp theo. Trong năm học, nhà trường đã tổ chức và tham gia có hiệu quả các buổi sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học ở quy mô tổ, cấp trường, cụm trường. Vì vậy, năng lực chuyên môn của giáo viên được nâng lên rõ rệt. Biện pháp 5: Đổi mới hình thức sinh hoạt chuyên môn - Bồi dưỡng công nghệ thông tin cho đội ngũ giáo viên. Trong thời đại bùng nổ công nghệ như hiện nay, đặc biệt là công nghệ trí tuệ nhân tạo AI, việc ứng dụng công nghệ AI vào quản lí và dạy học là hết sức cần thiết. Vận dụng công nghệ AI, giáo viên có thể cung cấp cho giáo viên quyền truy cập vào các nguồn tài nguyên và công cụ giáo dục mới. Kết nối giáo viên với các chuyên gia và đồng nghiệp khác. Cung cấp cho giáo viên các cơ hội học tập và phát triển chuyên môn. AI có thể cung cấp cho giáo viên các công cụ giảng dạy giúp họ tạo ra các bài học hấp dẫn và hiệu quả hơn. Ví dụ, AI có thể giúp giáo viên tạo ra các bài thuyết trình, trò chơi và hoạt động tương tác phù hợp với nhu cầu học tập của học sinh. Tập huấn ứng dụng công nghệ AI cho CB,GV (Đợt 1 cùng thầy Bùi Duy Phương) Tập huấn ứng dụng công nghệ AI cho CB,GV ( Đợt 2 cùng thầy Kim Mạnh Tuấn) Tập huấn ứng dụng công nghệ AI cho CB,GV ( Đợt 2 cùng thầy Kim Mạnh Tuấn) Giáo viên đã vận dụng công nghệ này vào dạy học, tạo được hứng thú cho học sinh. - Sinh hoạt chuyên môn theo chuyên đề như chuyên đề về dạy bài học Stem, chuyên đề dạy học song ngữ Toán – Tiếng Anh,.. + Chuyên đề Stem: - Sinh hoạt chuyên môn theo các chuyên đề dạy học STEM là một hoạt động quan trọng giúp nâng cao năng lực chuyên môn cho giáo viên và chất lượng dạy học STEM trong nhà trường. Giáo viên chia sẻ kinh nghiệm về thiết kế và triển khai các bài học STEM đã thực hiện, thảo luận, trao đổi về những khó khăn và thách thức trong dạy học STEM. Giờ học Stem Giờ học Stem + Chuyên đề dạy học song ngữ (Toán – Tiếng Anh) Sinh hoạt chuyên môn là hoạt động thiết yếu trong việc nâng cao năng lực giáo viên, góp phần đổi mới phương pháp giảng dạy và nâng cao chất lượng dạy học. Trong bối cảnh giáo dục hiện nay, với yêu cầu hội nhập quốc tế ngày càng cao, sinh hoạt chuyên môn về dạy học song ngữ càng đóng vai trò quan trọng hơn bao giờ hết. Qua đây giáo viên được chia sẻ kinh nghiệm trong việc thiết kế bài giảng, sử dụng phương pháp và hoạt động dạy học song ngữ hiệu quả. Nâng cao năng lực sử dụng ngôn ngữ của giáo viên, đặc biệt là khả năng giao tiếp và giảng dạy bằng tiếng Anh. Cập nhật những xu hướng mới trong dạy học song ngữ trên thế giới và trong nước. Nâng cao năng lực sử dụng ngôn ngữ, giáo viên chia sẻ kinh nghiệm về việc thiết kế bài giảng, sử dụng phương pháp và hoạt động dạy học song ngữ hiệu quả. Thảo luận về những khó khăn và thách thức trong việc dạy học song ngữ. Chia sẻ các tài liệu hỗ trợ dạy học song ngữ. Cập nhật xu hướng mới: Giáo viên tham gia các hội thảo, tập huấn về những xu hướng mới trong dạy học song ngữ. Nghiên cứu các tài liệu, báo cáo về dạy học song ngữ. Hs khởi động bằng Tiếng Anh Học sinh đọc phép tính bằng Tiếng Anh tốt (https://youtu.be/nMH5M7GRFRc) Biện pháp 6: Tích cực truyền cảm hứng, lắng nghe, chia sẻ cùng đồng nghiệp, động viên khích lệ kịp thời Muốn người khác tin tưởng, bản thân mỗi chúng ta phải luôn gương mẫu. Là cán bộ quản lí, cần tích cực học tập phát triển bản thân, nâng cao kiến thức năng lực, chuyên môn nghiệp vụ. Đặc biệt luôn biết lắng nghe, đồng hành để tháo gỡ khó khăn cùng giáo viên trong nhà trường. Để truyền cảm hứng cho đội ngũ, bản thân tôi đã thành lập nhóm Zalo mang tên Nhóm giáo viên tích cực gồm các đồng chí giáo viên trẻ và những đồng chí giáo viên ham học hỏi trong nhà trường. Khi học được điều hay, phương pháp mới, tôi đều gửi thông tin vào nhóm, khuyến khích mọi người cùng nhau học tập, rèn luyện. Vì thế, chuyên môn của các đồng chí cũng được nâng lên rõ rệt. Trong quá trình làm việc, luôn tôn trọng, ghi nhận những cố gắng, động viên khuyến khích kịp thời, khích lệ những ý tưởng sáng tạo trong dạy học. Tích cực dự giờ thăm lớp để góp ý cho đồng nghiệp.